Bireysel danışmanlık, kişinin kendini tanıması, duygusal zorlanmalarının üstesinden gelebilmesi, kararlar alabilmesi ve kişisel gücünü keşfedebilmesi gibi konularda yardımcı olmayı amaçlayan bir danışmanlık hizmetidir. Kişinin kendisine ve olaylara yeni bir pencereden bakmasını ve eskiden göremediği çözüm yollarını görebilmesini amaçlar. Bazen, yaşanmış ve bitmiş, ama etkisi hala devam eden olumsuz yaşam deneyimleriyle (ör; ölüm, boşanma, doğal afetler, şiddet, istismar, aldatılma, kaza, hastalık vb.) baş etmek amacıyla da bu hizmete yönelinebilir.
Bireysel danışmanlığın/psikoterapinin etkili ve yararlı olması için danışanın bu sürece etkin katılımı oldukça önemlidir. Süreç esnasında danışman/psikoterapist ve danışan arasında; danışanın sorunlarının çözümüne ve daha kaliteli bir hayat yaşamasına yönelik insani, işbirliği ve uyuma dayalı, güven temelli bir ilişki kurulur. Bu ilişki; danışan ile danışman/psikoterapist arasında iyileştirici bir işbirliği oluşmasına zemin hazırlar. Bu işbirliği sayesinde danışan belki de ilk defa kendisiyle ilgili birçok şeyi paylaşma ve çözümleme imkânı bulur.
Bireysel Danışmanlık Süreci
Bireysel danışmanlık sürecinin işleyişi ve genel olarak işlevleri şu şekilde sıralanabilir.
- Birtakım nedenlerden dolayı, çoğu kişi değerli olduğunu, anlaşıldığını hissettiği ve bireysel alanlarına saygı duyulan bir ilişki kurma şansı bulamamaktadır. Psikoterapi sürecinde danışmanla/psikoterapistle öncelikli olarak güvene ve saygıya dayalı yeni ve iyileştirici bir ilişki kurulur ve bir süre sonra bu yeni ilişki biçimi danışan tarafından içselleştirilmeye başlanır.
- Danışma/psikoterapi süreci; bastırılan duygularla ve çözülmemiş meselelerle yeniden yüzleşme ve yetişkin bir bakışla bugünü hala etkileyen çocukluktaki meseleleri yeniden değerlendirme olanağı sunar.
- Bilinç ve bilinçdışı arasındaki bağı ve bilgi alış verişini güçlendirerek, beyinde yeni sinirsel ağlar oluşmasını sağlar.
- Çoğu çocuklukta kullanılmış ve işlevsiz hale gelmiş, şu andaki yaşamı zorlaştıran kendini koruma mekanizmaları, daha olgun ve işlevsel hale getirilmeye çalışılır.
- Kişinin kendine dair farkındalığını, varoluşuna dair anlam hissini arttırır.
- Olaylara ve ilişkilere bakış açısını genişletir ve farklı karelerden hayatı seyretme olanağı sunar. Zamanında birtakım olumsuz ve üzücü yaşantılardan dolayı; danışanın kendisine ve başkalarına dair geliştirdiği yanlış inançlarını değiştirir. Tek boyutlu, genellenmiş düşüncelere göre hayatı sınırlayan yapılar yeniden düzenlenir.
- Şu anda yaşanılan sorundan kaynaklı belirtilerin, üstesinden gelinemeyen sıkıntıların kaynaklarına danışanla birlikte erişilir ve çeşitli psikoterapi teknikleriyle bu kaynaklar danışanla işbirliği içinde çözümlenmeye çalışılır.
- Daha zengin, daha gelişmiş bir iç dünya, deneyim ve duygulanım çeşitliliği sunar.
- Danışma/psikoterapi süreci; danışanın kendini tanıdığı, hayata ve ilişkilere dair duygularıyla ve kriz durumlarıyla baş etmek için yeni araçlar edindiği, yaşamdan keyif alma ve geliştirici ilişkiler kurma alanını genişlettiği, hem kendisiyle hem başkalarıyla iletişim, hem kendisine hem başkalarına hoşgörü ve empati dağarcığını geliştirdiği bir deneyim alanıdır.
Bireysel Danışmanlığın Temel İlkeleri
- Uzman; danışanın kendi hayatına dair kararlar alabilmesini sağlar.
- Danışmanlık süreci güvene dayalı, gizlilik prensibini temele alan bir süreçtir.
- Danışmanlık süreci danışanın yaşadığı problemin altında yatan; geçmiş ve güncel kaynakları bularak çözümlemesini sağlar.
- Danışmanlıki hizmetinden herkes faydalanabilir.
- Duygusal sağlığı arttırmak, daha keyifli ve daha anlamlı bir yaşam sürmek, kendini daha iyi tanımak için de danışmanlık hizmeti alınır.
- Danışmanlık süreci kişinin anlaşıldığı, duyulduğu ve problemlerine çözüm ürettiği bir süreçtir.
Bireysel Danışmanlık Yöntemleri
Danışanın yaşadığı sorunun ya da semptomun niteliğine ve sorunun geçmiş ve güncel kaynaklarına ve danışman bir değerlendirme yaparak hangi danışmanlıki yöntemlerinin danışanın ihtiyacına ve sorununa yardımcı olacağını belirler. Psikanalitiki, EMDR, Gestalt, stratejik ve çözüm odaklı yaklaşım; bireysel danışmanlık hizmetinde sıklıkla kullanılan tekniklerinden bazılarıdır.